Yerli cep telefonu üretimi konusunda ciddi bir hareketlenme olduğunu söylemiştik[1]. Bu hafta konuyu araştırmaya devam ettik. Daha önce 100 kadar potansiyel talepli olduğu belirtilmişti ama bu gruplardan 40 kadarının harekete geçtiği ve 6-7 tanesinin ciddi görüldüğü bilgisini aldık.
Ancak konuyla ilgili bir sorun var. O da Maliye Bakanlığı'nın henüz konuya ilişkin çalışmalarını tamamlamamış ve resmi bir açıklama yapılmamış oluşu. Yani 2010 itibariyle 200 TL altındaki cep telefonlarından alınacak olan 50 TL'lik maktu verginin, yerli üretilmesi durumunda alınmaması konusunda Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın yapmış olduğu iyi niyet açıklaması henüz resmi şekle dönüşmedi. Konuyu BTK'ya yakın kaynaklara sorduk. Kullanılan ifade şu şekilde oldu :
- Kamunun her kesiminde yıllardan beri ARGE ve YERLİ ÜRETİM konusuna yakın ilgi ve iyi niyet var ama sahiplenme konusunda Ulaştırma Bakanı aktif davranıyor. Taşın altına değil elini, hatta kolunu koyuyor. Samimi bir yaklaşımla, çözüm odaklı gidiyor. Bunda özel sektörden gelmesinin payı var. Kestirmeden gidiyor.
Aslında son yıllarda ARGE ve YERLİ ÜRETİM konularında bazı çabalar görüyoruz. Mesela geçen yıl ARGE yasası çıktı. Bu yasa küçük firmaların beklentilerini tam karşılayamadı ama Türkiye için önemli bir yasaydı ve ciddi bir hareketlenme oldu. Daha önce de Teknoparklarla ilgili düzenlemeler yapıldı. Ayrıca yine 2008 sonunda yürürülülüğe giren Elektronik Haberleşme Kanunu içinde ARGE için ciddi bir kaynak oluşturulması ve aktarımı söz konusu oldu. Bir de ARGE kurulu oluşturuluyor. Gerçi EHK içindeki ARGE için yönetmelikler tamamlanmadı ama BTK yetkilileri 1-2 ay içinde tamamlanacağını düşünüyorlar.
50 TL Maktu Vergi Nerden Geliyor?
200 TL altındaki cep telefonlarına geçen yıl 40 TL (bu yıl 50 TL'ye yükseltildi) maktu vergi yani ilave bir vergi konuldu. Verginin nedeni kötü niyetli ithalatçılarla mücadeleydi.
Ülkemize bugüne dek 120 milyon gibi inanılmaz bir sayıda cep telefonu ithal edilmiş durumda. Bir dönem bu telefonların bazıları kaçak yani yasal olmayan yollarla getirildi. BTK 2005-2006 yıllarında yaptığı bir çalışmayla, Türkiye'de çalışan tüm cep telefonlarını kayıt altına aldı.
Bu konuda cep telefonu bayilerinin derneği olan Mobisad'ın çabalarını da unutmamak lazım. Dernek, haksız rekabet nedeniyle rahatsız olduğu kaçak telefon ithalatının engellenmesinde çok aktif bir rol oynadı.
BTK'nın kayıt altına alma çalışmaları sonrasında, kaçak yolla telefon getirmeye çabalayanlar yine de çeşitli yollar buldular[2] ama olanakları bir hayli kısıtlandı. İşte bu dönemde başka bir çare olarak, kayıt altında cep telefonu getirmek ama az gümrük vergisi vermek için 500 TL gibi yüksek değerli cep telefonlarında ithalat bedelinin çok altında değerler görülmeye başlandı.
İşte 200 TL'nin altındaki cep telefonlarına konulan ilave verginin nedeni bu..Vergi geçen yıl 40 TL iken bu yıl 50 TL oldu. Yani marjın açılması için çabalar sürüyor. Enflasyonun üzerinde (% 25) zam yapıldı.
İşte bu noktada Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın yerli üretim durumunda bu verginin alınmayacağı açıklaması geldi ve çok da heyecan doğurdu.
Malum devlet vergi azaltmasından pek hoşlanmaz. Yıllar içinde bunun pek çok örneğini gördük. Ama bahsettiğimiz konuda aslında bir vergi azaltması söz konusu değil. Aksine konulan ilave bir vergiyi, yerli üretim yapılmışsa “alınmama” söz konusu.
Yani şimdi yerli cep telefonu üretimi yapmak isteyenlerin önü açılıyor.
Devlet sahtekarlığı “önleme” amaçlı olarak koyduğu bir vergiyi, yerli üreticiden almaz ise;
- Komponentlerin sayısal bedeli kadar ithalat yapacak, işçilik tarafı ülkemize kalacak
- Yani istihdama katkı da sağlanacak
- Teknolojik bir bilgi birikimi sağlanacak. İşlemci değil ama belki batarya, cep telefonu dış kapağı üretilmeye başlanacak.
- Ülkemizde cep telefonu bakım servisleri ve 2.el yaygın değil, sadece belli sayıda var. Bu tür bir gelişme belki cep telefonu sektöründe servis ve 2.el fikrini geliştirebilir.
Yetkililer ülkemize yılda 16-17 milyon cep telefonu geldiğini anlatıyor. Yani 2-3 milyar $'lık giriş var. % 25 tasarruf olsa 500 milyon $ deniliyor. Bugün IMF ile 15 milyar $'ı tartışıyoruz ama ülkemize giren cep telefonlarının toplam bedeli 25 milyar $ diye tahmin ediliyor. Yetkililer şöyle diyor :
- Bu konuda planlarını açıklayanlar arasında ciddi yatırımcı görüntüsü verenler var. İthalatçıların da gireceği tahmin ediyor. Üretim Çin'de de olsa Tayvan'da da olsa, Türkiye'de de olsa aynı. ARGE başka yerlerde yapılıyor. Üretim her yerde olabilir. Üreim yerinin seçilmesinde, ana kriter üretim maliyetinin düşük olmasıdır. Elektrik, su, yer kirası, işçilik önemli.
Peki acaba Türkiye'de üretilecek cep telefonları farklı mı olacak? Yetkililer şunu belirtiyor :
- A markasının bilmemne modelinin içinde ne varsa, Türkiye'de üretimde de o olacak. Yazılım aynı, komponentler aynı. Sadece bant ne kadar yeni ise, teknoloji de o kadar yeni olacaktır.
Maliye Bakanlığı Hala Kararını Vermedi
Bütün bunların sonunda sıkıntı şu; üretim yapacaklar Ulaştırma Bakanı'nın bir toplantıda yaptığı açıklamayı ciddiye aldılar ama Maliye henüz kesin açıklamayı yapmadı. Bu nedenle de işe girmeye niyetli olanlarda bir tereddüt meydana geldi.
Ulaştırma Bakanlığı'nın Türkiye'de yerli cep telefonu üretiminden 50 TL alınmaması gerektiği görüşü var. Yetkililer, Ulaştırma Bakanı'nın Maliye Bakanı ile konuyu paylaşacağını söylediğini hatırlatıyorlar.
Yerli üretim durumunda, 50 TL'lik vergi alınmamasına ilaveten, Türkiye'de belli bölgelere teşvikler uygulandığı hatırlatıyor. Çalışanların vergileri, altyapı ücretleri gibi konulardaki indirimlerden, bu tip yerlerde üretim olursa yararlanılacak.
Bizim merakımız, bu konuya yüksek modelleri üreten Nokia, Samsung gibi üreticilerin nasıl bakacağı konusu. Buna da yetkililer; “Onlar da gelsin, burada üretsin. O kadar daha fazla mutlu oluruz.” şeklinde.
Kaynak: Turk.internet.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder